Trong những câu chuyện dân gian thuộc loại này, mô típ thường thấy là một nhân vật là nam nhân thường được kể là theo dõi cô gái trẻ đẹp này thường là do tình cờ bắt gặp hoặc có chủ ý, địa điểm theo dõi cũng thường là ở một vùng nước nào đó (thường là khi cô gái đó trút bộ lông tiên để tắm tiên), sau đó, chàng trai này sẽ trộm, giật chiếc áo lông vũ (hoặc một số loại quần áo khác), khiến cô ấy không thể bay đi hoặc không thể có phép thần thông như trước nữa sau đó ép buộc hoặc ngỏ lời với cô ấy trở để thành vợ của chính anh ta. Trong nhiều câu chuyện có thể là một bầy tiên nữ, sau đó bay đi hết, để lại một cô út bị bỏ lại, đó cũng là nhân vật chính của câu chuyện. Thường thì cô ấy cưu mang những đứa con của anh ta, hoặc sinh cho anh ta những đứa con.

Khi những đứa trẻ lớn hơn, chúng luôn hỏi tại sao người mẹ luôn buồn khóc và sẽ cố kiếm ra chiếc áo choàng cho mẹ mình, hoặc chúng sẽ tiết lộ bí mật của cha chúng hằng dấu diếm. Tiên nữ thiên nga biết được ngay lập tức lấy áo choàng của mình và biến mất, bay về nơi cô đến. Mặc dù những đứa trẻ có thể làm cô ấy đau buồn nhưng cô ta sẽ không đưa chúng đi cùng. Nếu người chồng tìm cô ấy thì đó là một hành trình tìm kiếm gian khổ và trong vô vọng. Trong nhiều phiên bản, mặc dù người đàn ông chưa lập gia đình (hoặc hiếm khi là góa vợ), anh ta được giúp đỡ từ mẹ của mình, người sẽ đóng vai trò giấu giếm bộ quần áo ma thuật (hoặc áo choàng lông vũ) của thiếu nữ. Vào một thời điểm nào đó sau đó của câu chuyện, người mẹ bị thuyết phục hoặc buộc phải trả lại bộ quần áo đã giấu và ngay sau khi tiên nữ thiên nga mặc nó, cô ấy tung bay, lướt về phía bầu trời.